فاعلان کُمبارس درون سیستم
به درازای تاریخ پر از کشتار هر سیستم فاشیستی، شاهد کنشگرانی هستیم که در برابر کشتار سیستماتیک مخالفت کرده‌اند اما به هیچ وجه نتوانسته‌اند یا نخواسته‌اند! به مثابه اپوزسیونی کارا در برابر هرم قدرت قد علم کنند.
وظیفه این کنشگران -همانطور که بختیار علی متفکر کُرد از آنان تحت عنوان "فاعلان کُمبارس(1)" یاد می‌کند- این است که جامعه به مثابه جمع و سیستم را در جایگاه مجرم و جانی اصلی از شبهه و گمان گناهکارانه دور کنند.
این کنشگران درون حکومتی! که هر از گاهی در جایگاه فعالان حقوق بشری و سیاسی و... قد علم می‌کنند بخشی از موازنه سیستم هستند، بنا به تعریف بختیار علی این نوع فاعلان سیاسی که تا حدودی بخش اعظم سخنوران و محققین سیاسی را شامل می‌شود، بعد از جنایت حکومتی مدتی رسانه‌ها و تمامی جامعه را مملو از احساسی دسته‌جمعی در برابر جنایت می‌کنند و عزای تشریفاتی برپا می‌کنند.
این کنشگران سیاسی نقشی همانند نقش همسرایان در نمایشهای یونان باستان ایفا می‌کنند، آنان نقشی در جرم ندارند و برعکس احتمالا طرفدار سرسخت قربانی نیز باشند، احتمالا ناراحتتر از خانواده و بازماندگان قربانی نیز هستند، اما با این اوصاف این کنشگران که بخش عظیمی از نمایش جنایت هستند، و در حاشیه هر عمل فاشیستی دیده می‌شوند، نقشی همانند ترازو دارند که تعادل درونی را به آن دنیایی برمی‌گردانند که همیشه صحنه نمایش جنایت ترسناک است. آنان هیچ شفقتی را به جانی(سیستم) روا نمی‌بیند، اما وظیفه آنان این است که جامعه به مثابه جمع و سیستم را در جایگاه مجرم و جانی اصلی از شبهه و گمان گناهکارانه دور کنند.
(1)"جنایت سیاسی و فاعلانش" نوشته بختیار علی، ترجمه:جمشید بهرامی
